Nerki - fasolki konieczne do życia

Nerki to parzyste narządy o kształcie fasoli, które znajdują się w jamie brzusznej po obu stronach kręgosłupa. Są kluczowym elementem układu moczowego i pełnią wiele istotnych funkcji niezbędnych do utrzymania homeostazy organizmu. Ważne jest, aby unikać narażenia na te substancje oraz regularnie monitorować stan zdrowia nerek, szczególnie w przypadku osób narażonych na działanie toksyn lub mających wysokie ryzyko wystąpienia chorób nerek.

Czym są nerki i jak działają?

Nerki to parzyste narządy o kształcie fasoli, które znajdują się w jamie brzusznej po obu stronach kręgosłupa. Są kluczowym elementem układu moczowego i pełnią wiele istotnych funkcji niezbędnych do utrzymania homeostazy organizmu.
 

Budowa nerek

1. Kora nerkowa: Zewnętrzna warstwa nerki, zawierająca kłębuszki nerkowe odpowiedzialne za filtrację krwi.
2. Rdzeń nerkowy: Wewnętrzna część nerki, składająca się z piramid nerkowych, które transportują mocz do miedniczki nerkowej.
3. Miedniczka nerkowa: Obszar zbierający mocz przed jego przejściem do moczowodu.
 

Kłębuszki nerkowe - struktura i funkcja

Kłębuszki nerkowe, znane także jako kłębuszki Malpighiego, to mikroskopijne struktury znajdujące się w nerkach, odgrywające kluczową rolę w procesie filtracji krwi i produkcji moczu. Każda nerka zawiera około miliona nefronów, z których każdy zawiera kłębuszek nerkowy.
 

Budowa kłębuszka nerkowego

1. Kłębuszek
Jest to sieć drobnych naczyń krwionośnych, zwanych kapilarami, otoczonych kapsułą Bowmana. Kapilary te mają bardzo cienkie ściany, które umożliwiają filtrację krwi.
2. Kapsuła Bowmana
To podwójna błona otaczająca kłębuszek. Kapsuła Bowmana składa się z dwóch warstw: zewnętrznej (ściennej) i wewnętrznej (trzewnej), pomiędzy którymi znajduje się przestrzeń Bowmana, gdzie zbiera się przesączony płyn (mocz pierwotny).
 

Funkcja kłębuszków nerkowych

1. Filtracja krwi
Główną funkcją kłębuszka nerkowego jest filtracja krwi. Kiedy krew przepływa przez kapilary kłębuszka, woda oraz małe cząsteczki, takie jak sole, glukoza, aminokwasy i produkty przemiany materii, są przesączane przez ściany kapilar do przestrzeni Bowmana. Duże cząsteczki, takie jak białka i krwinki, pozostają w krwiobiegu.
2. Tworzenie moczu pierwotnego
Przesączony płyn, zwany moczem pierwotnym, zawiera wodę, elektrolity, glukozę i małe cząsteczki odpadowe. Z przestrzeni Bowmana mocz pierwotny przepływa do kanalików nerkowych, gdzie następuje dalsza obróbka i zagęszczanie moczu.
 

Mechanizm filtracji

- Ciśnienie hydrostatyczne
Ciśnienie krwi w kapilarach kłębuszka jest wyższe niż w przestrzeni Bowmana, co umożliwia przesączanie płynu z krwi do kapsuły Bowmana.
- Błona filtracyjna
Ściany kapilar kłębuszka oraz błona podstawna działają jako filtr, który zatrzymuje większe cząsteczki (np. białka) i pozwala na przejście mniejszych cząsteczek.
 

Regulacja filtracji

- Autoregulacja
Nerki mają zdolność autoregulacji przepływu krwi przez kłębuszki, co umożliwia utrzymanie stałego tempa filtracji niezależnie od zmian ciśnienia krwi w organizmie.
- Hormony
Hormony takie jak angiotensyna II i prostaglandyny mogą wpływać na przepływ krwi i filtrację w kłębuszkach.
 

Znaczenie kłębuszków nerkowych

Kłębuszki nerkowe odgrywają kluczową rolę w oczyszczaniu krwi z toksyn i produktów przemiany materii, regulacji objętości krwi i płynów ustrojowych, a także w utrzymaniu równowagi elektrolitowej i kwasowo-zasadowej organizmu. Dysfunkcja kłębuszków może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak:
- Kłębuszkowe zapalenie nerek
Zapalenie kłębuszków, które może prowadzić do ich uszkodzenia i niewydolności nerek.
- Zespół nerczycowy
Stan, w którym kłębuszki nerkowe przepuszczają zbyt dużo białka do moczu, prowadząc do obrzęków i innych komplikacji.
- Przewlekła choroba nerek
Długotrwałe uszkodzenie kłębuszków może prowadzić do przewlekłej niewydolności nerek.

Zrozumienie struktury i funkcji kłębuszków nerkowych jest kluczowe dla rozpoznania i leczenia wielu chorób nerek oraz dla utrzymania zdrowia nerek na co dzień.
 

Funkcje nerek

1. Filtracja krwi
Nerki filtrują około 120-150 litrów krwi dziennie, usuwając produkty przemiany materii, toksyny i nadmiar płynów, które są następnie wydalane w postaci moczu.
2. Regulacja równowagi wodno-elektrolitowej.
Nerki kontrolują stężenie elektrolitów (takich jak sód, potas i wapń) oraz utrzymują odpowiedni bilans wodny organizmu.
3. Regulacja ciśnienia krwi.
Poprzez wydzielanie reniny, nerki uczestniczą w regulacji ciśnienia krwi.
4. Produkcja hormonów
Nerki produkują erytropoetynę, która stymuluje produkcję czerwonych krwinek w szpiku kostnym, oraz aktywną formę witaminy D, która jest niezbędna do metabolizmu wapnia.
 

Jak dbać o zdrowie nerek?

1. Hydratacja
Picie odpowiedniej ilości wody pomaga w prawidłowej filtracji nerek i zapobiega tworzeniu się kamieni.
2. Zdrowa dieta
Spożywanie zbilansowanej diety bogatej w owoce, warzywa i niskotłuszczowe produkty może wspierać funkcje nerek.
3. Unikanie nadmiernego spożycia soli i białka
Nadmierne spożycie soli może prowadzić do nadciśnienia, a nadmiar białka może obciążać nerki.
4. Regularne badania
Monitorowanie funkcji nerek za pomocą badań krwi i moczu pozwala na wczesne wykrywanie problemów.
 

Problemy zdrowotne związane z nerkami

1. Zespół nerczycowy
Stan charakteryzujący się nadmiernym wydalaniem białka z moczem, obrzękami, hipoalbuminemią i hiperlipidemią.
2. Niewydolność nerek
Stan, w którym nerki tracą zdolność do filtrowania krwi, co prowadzi do nagromadzenia toksyn i płynów w organizmie.

Nerki są narażone na działanie wielu różnych toksyn i trucizn, które mogą prowadzić do uszkodzenia ich struktury i funkcji. Oto kilka przykładów substancji toksycznych, które mogą szkodzić nerkom:

• Leki nefrotoksyczne

Niektóre leki mogą wywierać szkodliwe działanie na nerki, prowadząc do uszkodzenia nerek. Przykłady leków nefrotoksycznych obejmują niektóre antybiotyki (np. aminoglikozydy), leki przeciwbólowe (np. niesteroidowe leki przeciwzapalne, NSAID), chemioterapeutyki, leki przeciwpadaczkowe (np. kwas walproinowy), leki przeciwnowotworowe i leki przeciwhistaminowe.

• Toksyny środowiskowe

Pewne substancje chemiczne obecne w środowisku mogą być toksyczne dla nerek. Przykłady toksyn środowiskowych obejmują metale ciężkie (np. ołów, rtęć, kadm), pestycydy, rozpuszczalniki organiczne (np. benzyna, chloroform), a także niektóre substancje stosowane w przemyśle (np. rozpuszczalniki do farb i lakierów).

• Substancje nefrotoksyczne w pracy zawodowej

Osoby pracujące w niektórych zawodach, takich jak górnictwo, przemysł chemiczny czy przemysł rolniczy, mogą być narażone na substancje nefrotoksyczne w miejscu pracy, co może prowadzić do uszkodzenia nerek.

• Toksyny pokarmowe

Niektóre substancje toksyczne mogą być obecne w niektórych rodzajach pokarmów lub napojów. Przykłady toksyn pokarmowych obejmują zanieczyszczenia mikrobiologiczne (np. bakterie, grzyby), substancje chemiczne (np. rtęć w rybach) oraz toksyny naturalne obecne w niektórych roślinach (np. solanina w zielonych ziemniakach).

• Alkohol

Nadmierna konsumpcja alkoholu może prowadzić do uszkodzenia nerek, zwłaszcza u osób z nadużywaniem alkoholu.

• Cukrzyca

Wysoki poziom cukru we krwi w cukrzycy może prowadzić do uszkodzenia nerek, prowadząc do tzw. cukrzycowej choroby nerek.

• Palenie papierosów

Palenie papierosów może być szkodliwe dla nerek i zwiększać ryzyko wystąpienia chorób nerek, takich jak przewlekła choroba nerek.
Te są tylko niektóre z przykładów substancji toksycznych, które mogą uszkadzać nerki. Ważne jest, aby unikać narażenia na te substancje oraz regularnie monitorować stan zdrowia nerek, szczególnie w przypadku osób narażonych na działanie toksyn lub mających wysokie ryzyko wystąpienia chorób nerek.

3. Kamica nerkowa
Tworzenie się kamieni (złogów mineralnych) w nerkach, które mogą powodować ból i infekcje.
4. Infekcje nerek
Infekcje bakteryjne mogą prowadzić do zapalenia nerek (odmiedniczkowe zapalenie nerek).

Jak sprawdzić prawidłowość funkcjonowania nerek?

Sprawdzanie prawidłowości funkcjonowania nerek można przeprowadzić za pomocą różnych badań laboratoryjnych i obrazowych. Oto najważniejsze badania, które pomagają ocenić stan nerek:

1. Badania krwi

- Kreatynina
Podwyższony poziom kreatyniny we krwi może wskazywać na zaburzenia funkcji nerek.
- Azot mocznikowy (BUN)
Wzrost poziomu BUN może sugerować problemy z nerkami.
- eGFR (szacunkowa szybkość filtracji kłębuszkowej)
To wskaźnik obliczany na podstawie poziomu kreatyniny, wieku, płci i rasy, który określa stopień funkcji nerek. Obniżona wartość eGFR świadczy o niewydolności nerek.

2. Badania moczu

- Analiza moczu (ogólne badanie moczu)
Pozwala ocenić obecność białka, glukozy, krwi, leukocytów oraz innych substancji, które mogą wskazywać na choroby nerek.
- Proteinuria
Obecność białka w moczu może być oznaką uszkodzenia nerek.
- Mikroalbuminuria
Wykrycie małych ilości albuminy w moczu może wskazywać na wczesne stadia uszkodzenia nerek, szczególnie u osób z cukrzycą lub nadciśnieniem.

3. Badania obrazowe

- Ultrasonografia nerek
Badanie to pozwala ocenić wielkość, kształt i strukturę nerek oraz wykryć ewentualne nieprawidłowości, takie jak torbiele czy kamienie nerkowe.
- Tomografia komputerowa (TK) i rezonans magnetyczny (MRI)
Używane do bardziej szczegółowej oceny nerek i układu moczowego, zwłaszcza w przypadkach podejrzenia nowotworów lub innych poważnych schorzeń.
- Scyntygrafia nerkowa
Badanie izotopowe, które ocenia funkcję i perfuzję nerek.

4. Inne badania

- Biopsja nerki
Pobranie małego fragmentu tkanki nerkowej do analizy pod mikroskopem może być konieczne w celu dokładnej diagnozy przyczyn nieprawidłowej funkcji nerek.
- Pomiar ciśnienia tętniczego
Wysokie ciśnienie krwi może być zarówno przyczyną, jak i skutkiem uszkodzenia nerek.
- Biorezonans
Biorezonans jest metodą diagnostyczną i terapeutyczną stosowaną w medycynie alternatywnej, która opiera się na założeniu, że komórki organizmu emitują specyficzne fale elektromagnetyczne. Jednym z miejsc oferujących takie usługi jest Natur Medica w Warszawie. To placówka w Warszawie oferująca różne metody diagnostyki i terapii naturalnych, w tym biorezonans. Można się tam umówić na konsultację i badanie biorezonansowe, które może dostarczyć dodatkowych informacji o stanie zdrowia.
 

- Czym jest biorezonans?
Biorezonans to technika, która ma na celu wykrywanie i leczenie zaburzeń w organizmie poprzez analizę i modyfikację częstotliwości elektromagnetycznych emitowanych przez komórki.
- Procedura badania
Podczas badania pacjent ma założone słuchawki, które są połączone z urządzeniem biorezonansowym. Urządzenie analizuje sygnały elektromagnetyczne organizmu, identyfikując potencjalne nieprawidłowości.
- Zastosowania biorezonansu
Biorezonans może być używany do diagnozowania różnych schorzeń, w tym alergii, nietolerancji pokarmowych, infekcji, zaburzeń metabolicznych, a także do oceny funkcji nerek. Można również skorzystać z Diagnostyka - biorezonans całego organizmu z opisem  lub z samej konsultacji zielarskiej.

Na co zwrócić uwagę?

- Zmiany w moczu
Zmiana koloru, obecność krwi, zmętnienie, zwiększona częstość oddawania moczu czy ból podczas mikcji.
- Obrzęki
Obrzęki twarzy, rąk, stóp lub brzucha mogą sugerować problemy z nerkami.
- Zmęczenie i osłabienie
Mogą być objawami anemii, która często towarzyszy przewlekłej chorobie nerek.
- Problemy z ciśnieniem krwi
Nadciśnienie tętnicze może świadczyć o niewydolności nerek.
- Ból w okolicy lędźwiowej
Może wskazywać na kamienie nerkowe lub infekcje nerek.

Regularne badania i kontrola objawów są kluczowe w wczesnym wykrywaniu i leczeniu chorób nerek.